Dit verhaal is begin april in de krant De Stentor verschenen en ook op onze site hebben we hier aandacht aan besteed. Daar stond toen echter niet het hele artikel. Charlene Berkhout, de journalist die het stuk geschreven heeft, is zo vriendelijk geweest toestemming te geven om het hier integraal te plaatsen. Dank daarvoor. Maar eerst nog even dit: wilt u een bijdrage leveren aan de inburgering van slechtziende nieuwkomers? Wij zijn nog op zoek naar vrijwilligers voor het wekelijkse taalcafé van Visio Het Loo Erf (VHLE). U kunt zich verder informeren en aanmelden via: vakgroeptaalvhle@visio.org.
Na vlucht uit Palestina wordt Ahmed getroffen door ernstige oogaandoening
door Charlene Berkhout
Om politieke redenen vlucht Ahmed Alkhaldi (25) ruim drie jaar geleden uit Palestina. Zijn zoektocht naar een veilige toekomst brengt hem naar Nederland. Kort daarna merkt Ahmed dat hij ineens minder goed ziet. En dan staat zijn leven opnieuw op de kop.
“Een ingewikkelde situatie”, noemt Ahmed het als hij terugdenkt aan die periode in 2020. “Ik was druk met het proces rondom mijn asielaanvraag. Ik sprak wel Engels maar nog geen Nederlands.” De doktoren konden zijn oogklachten niet duiden en Ahmed werd steeds doorgestuurd.
In de loop van 2022 daalt het ziend vermogen van Ahmed met zo’n zeventig procent. “Ik zie nog vijf graden - alsof ik door een kokertje kijk”, legt hij uit terwijl hij van zijn hand een soort verrekijker maakt en tegen zijn oog aanzet.
Dokters stellen na onderzoek vast dat Ahmed "Retinitis Pigmentosa" oftewel kokervisus heeft. Een ernstige erfelijke oogziekte waarbij het netvlies wordt aangetast. “Toen ik hoorde dat er geen behandeling mogelijk was, dacht ik dat mijn leven voorbij was.”, vertelt Ahmed.
Steeds minder zicht
Daar zit je dan: gestrand in je zoektocht naar veiligheid in een land waar je geen thuis hebt en de taal niet spreekt. En ook nog eens met het vooruitzicht dat je je gezichtsvermogen helemaal kwijtraakt. “Ik had inmiddels wel een tijdelijke verblijfsvergunning en een eigen huisje maar het ging niet zo goed met mij”, bekent Ahmed.
Via lokale hulpinstanties maakt Ahmed vorig jaar kennis met Visio Het Loo Erf in Apeldoorn. Voor Ahmed is revalidatie op deze locatie extra belangrijk omdat hij hier naast praktische begeleiding, computervaardigheden en lessen in braille ook Nederlands taalonderwijs volgt. “Ik was heel blij toen ik bij Visio kwam en ontdekte wat hier allemaal mogelijk is”, vertelt hij. “Ik wist toen dat ik weer een kans had om terug naar het leven te gaan.”
Inburgeren tussen lotgenoten
Zeven maanden is Ahmed nu bezig met revalideren. Alsof hij nooit anders gedaan heeft glijden zijn vingers over het brailleschrift voor hem. Hij leest de tekst hardop. In het Nederlands. Hoe is het voor hem om hier te zijn? “Ik wil onafhankelijk zijn en Nederlands leren. Hier kan ik dat allemaal leren”, vertelt hij. “Daarnaast is dit de allerbeste plek om in te burgeren. Ik praat Nederlands, ik eet Nederlands en ik leer over wat jullie doen met verjaardagen of als iemand ziek is. Op geen enkele plek had ik dit zo snel kunnen leren als hier.”
Naar de toekomst kijken vindt Ahmed lastig, er is immers zoveel onzeker. “Toen ik ineens slechtziend werd, werd mijn hele leven donker”, stelt hij. “Ik verloor een stuk van mezelf en moest alles opnieuw leren. Door alles wat ik op Het Loo Erf leer, wordt de toekomst veel duidelijker voor mij. Daar ben ik dankbaar voor.”
Visio Loo Erf helpt visueel beperkte nieuwkomers bij inburgering
In Apeldoorn zit Visio's locatie voor intensieve revalidatie. Zo’n zestig revalidanten verblijft hier intern voor een traject van tussen de 24 en 52 weken. “Iedereen krijgt een plan op maat, maar dat is niet wat Visio Loo Erf uniek maakt”, vertelt Monica Kostverloren, docent taal en braille bij Visio. “Naast de praktische lessen, computervaardigheden en lessen in braille is het hier namelijk ook mogelijk om Nederlands als tweede taal te leren. Voor nieuwkomers met een visuele beperking is dit de enige plek in Nederland waar dat op deze manier kan.”
Maar hoe leer je nou een andere taal aan iemand die het niet ziet? “We kijken vooral naar wat iemand nodig heeft om zo zelfstandig mogelijk in de Nederlandse samenleving te participeren”, legt Kostverloren uit. “En dat begint heel praktisch bijvoorbeeld met jezelf voorstellen en vertellen waar je vandaan komt.”
De Nederlandse lessen lopen parallel aan alle andere activiteiten binnen het revalidatietraject en er wordt dus doorlopend geoefend. “Nieuwkomers worden hier ondergedompeld in het Nederlands”, vertelt Kostverloren. “Want ook ’s avonds gaat het leren gewoon door. Tijdens het eten en in contact met lotgenoten vindt een intensieve inburgering plaats.”
Voor nieuwkomers een positieve bijkomstigheid van hun traject bij Visio Loo Erf. Kennis van de Nederlandse taal en de gebruiken biedt een grotere kans van slagen bij het inburgeringsexamen. “Ondanks dat deze doelgroep vaak heel goed Nederlands spreekt en ze heel gemotiveerd zijn, is slagen voor het inburgeringsexamen extreem moeilijk”, weet Kostverloren. “Het examen is helaas nog niet toegankelijk genoeg voor mensen met een visuele beperking.”