Op donderdag 23 oktober 2025 verdedigt Marinke Hokken, neuropsycholoog bij Koninklijke Visio, haar proefschrift over diagnostiek bij kinderen met Cerebral Visual Impairment (CVI).
CVI is de meest voorkomende oorzaak van visuele beperkingen bij kinderen in Nederland. Samen met het Erasmus MC en Visio ontdekte Marinke nieuwe manieren om CVI vroeger en beter te herkennen en te begrijpen hoe deze kinderen de wereld zien.
Wat is Cerebral Visual Impairment (CVI)?
Bij CVI is er meestal geen probleem in de ogen zelf, maar gaat het om schade aan of een afwijkende ontwikkeling in de hersenen. Kinderen met CVI hebben moeite met het verwerken en begrijpen van wat ze zien, ook al zijn hun ogen gezond.
Bij vermoeden van CVI kan een kind worden verwezen naar een organisatie voor visuele revalidatie, zoals Visio. Hier onderzoekt een team van specialisten samen het kind. Denk aan een oogarts, orthoptist en neuropsycholoog. Ouders vullen vragenlijsten in en het kind doet testjes, bijvoorbeeld:
- plaatjes benoemen;
- met blokken bouwen;
- een figuur zoeken in een drukke zoekplaat.
Deze testen helpen om beter te begrijpen hoe een kind ziet én leert. Tijdens dit soort onderzoek komen soms extra uitdagingen naar voren die het stellen van een juiste diagnose lastig maken.
Uitdagingen in de diagnostiek
Uitdaging 1: CVI, ADHD en dyslexie
Kinderen met CVI kunnen moeite hebben met lezen, net als kinderen met dyslexie. Ook kunnen ze sneller afgeleid zijn of overprikkeld raken, iets wat vaak voorkomt bij ADHD. Dit maakt het lastig om te bepalen of een kind CVI, ADHD of dyslexie heeft.
Uitdaging 2: Peuters en kleuters met CVI
Vroeg ontdekken van CVI is belangrijk, zodat kinderen snel de juiste begeleiding krijgen. Maar veel tests zijn pas geschikt vanaf zes jaar. Voor jongere kinderen zijn de opdrachten vaak te moeilijk: ze begrijpen geen lange uitleg of kunnen niet tekenen of doorstrepen op papier.
Hieruit ontstond de vraag: hoe kunnen we CVI beter opsporen als deze uitdagingen een rol spelen?
Eye-tracking en testjes
Marinke gebruikte in haar onderzoek eye-tracking om te zien waar kinderen precies naar kijken. Zo ontdekte ze dat sommige kinderen met CVI wel naar een figuur kijken, maar het niet echt zien; iets wat bij ADHD of dyslexie niet voorkomt.
Eye-tracking heeft als voordeel dat het geen ingewikkelde uitleg of handelingen vraagt. Het kind hoeft alleen naar het scherm te kijken. Zo kon een nieuwe, non-verbale test worden ontwikkeld die al vanaf 2 jaar kan worden gebruikt. Deze test helpt kinderen met CVI te onderscheiden van kinderen zonder CVI en laat vroeg zien wat een kind nodig heeft.
Nieuwe vragenlijsten en screeningslijsten
Marinke onderzocht ook vragenlijsten voor ouders. Daaruit bleek dat niet alleen kinderen met CVI, maar soms ook kinderen met ADHD of dyslexie visuele problemen hebben in het dagelijks leven.
Daarom zijn er nieuwe screeningslijsten ontwikkeld: één voor peuters en kleuters (2 tot 5 jaar) en één voor kinderen van 6 tot 15 jaar. Deze lijsten maken beter onderscheid tussen CVI en andere diagnoses en helpen visuele problemen al op jonge leeftijd te signaleren.
Meer weten?
Marinke Hokken verdedigt haar proefschrift “In Plain Sight: From clinical observations to a systematic assessment of visual behaviour for children with CVI” op donderdag 23 oktober in Rotterdam.
Dit onderzoek is mogelijk gemaakt door de financiële ondersteuning van de Visio Foundation.
Vermoed je dat jouw kind CVI heeft en wil je dit verder laten onderzoeken? Bij Visio denken we graag mee over de volgende stappen en mogelijkheden. Lees hier meer over CVI of neem contact op met ons Cliënt Service Bureau.