“Sommigen zullen zeggen: waar begint die vent aan?” zegt Lex met een lach. Met 40% van zijn zicht, 75 jaar oud, fietste hij van Lissabon terug naar huis, in Nederland. Een reis van drie maanden, vol uitdagingen, improvisatie én levenslust.
Een nieuwe realiteit: leren fietsen met beperkt zicht
Lex is altijd al een fietser geweest. Toen hij 55 was, werd hij aangereden door een auto. Een knieoperatie en een jaar lang revalidatie volgden. De arts waarschuwde hem: “als u niet uw knie- en lichaamsconditie blijft trainen, dan zit u met uw 65ste in een rolstoel.” Lex nam dit zich ter harte: op zijn 65ste stond hij met zijn fiets boven op de Franse Jura met uitzicht op het meer van Genève. Op zijn 75ste stond hij samen met zijn zoon op de fiets boven op de Pyreneeën.
Vijftien jaar geleden kreeg Lex plots oogproblemen. Het jaar dat volgde stond in het teken van operaties en onzekerheid. Uiteindelijk hield hij nog 40% van zijn gezichtsvermogen over. Een paar jaar na de diagnose besloot hij van huis naar Frankrijk en weer terug te fietsen. “Ik begon gewoon te fietsen en dacht: dit gaat wel lukken.”
Halverwege Frankrijk kwam de realisatie: “Vechten tegen een oogprobleem is vaak niet handig. Alleen op mijn fietservaring afgaan werkte niet meer.” Lex moest leren fietsen binnen de grenzen van zijn beperking. Hij leerde om zijn probleem niet op te willen lossen, maar het een plek te geven en er anders mee om te gaan. Ondanks alles ging Lex niet bij de pakken neer zitten. Hij is een echte doorzetter. Hij zegt: “ga na wat je graag wil en hoe je dat gaat aanpakken. Respecteer je beperkingen en ga ervoor.”
Aanpassen, accepteren en experimenteren
Lex ontwikkelde een nieuwe fietsstijl. Drukke kruispunten steekt hij niet fietsend over, maar lopend. In donkere tunnels wacht hij op mensen met verlichting om bij aan te haken. “Je moet je ook wel een beetje leren overgeven aan anderen, en wat durven,” zegt hij.
Nu analyseert hij tijdens het fietsen constant zijn omgeving: mos en steenslag kunnen verraderlijk zijn, en binnenbochten zijn niet altijd veilig. “Je wil niet te dicht langs de kant, maar midden op de weg is ook gevaarlijk. Dan kan een auto voor me iets laten vallen dat ik niet zie.”
Ook kleurverschillen op de weg en in het landschap zijn belangrijk voor zijn oriëntatie. “Als je dingen niet goed ziet, moet je voorzichtig zijn. Je moet heel licht op je fiets zitten, als een ruiter op een galopperend paard. Als je de fiets te strak vasthoudt, val je sneller.”
De reis: van Lissabon naar Nederland
Lex vertrok vanuit Lissabon en fietste eerst naar Madrid. Daar zou hij bepalen of hij door zou gaan. De keuze was niet vanzelfsprekend; fietsen met een visuele beperking vraagt intense concentratie, en dat is vermoeiend. Maar Lex geniet juist van die uitdaging. “Iets doen wat je misschien nog kan, die grens opzoeken. Daar geniet ik van. En dingen die ik onderweg niet zie, mis ik toch niet.”
Na Madrid besloot hij de reis voort te zetten. De zon kwam in zijn rug op. Dat was een bewuste keuze, want fietsen van zuid naar noord betekent minder verblind worden. Details als deze zijn van belang wanneer je slechtziend bent. Lex had vier grote tassen bij zich, en nog een tent en een stuurtas. Samen woog dit allemaal nog een extra 25 kilo die Lex meenam op de fiets. Hij overnachtte afwisselend in hotels en op campings, afhankelijk van het weer en de beschikbaarheid.
Soms kwam hij voor verassingen te staan: gesloten campings of onbereikbare hotels. “Maar als je het vraagt, dan is er vaak ergens wel een kamer. Soms moet je gewoon door. En als je dan iets vindt, is de beloning zó groot.”
Fietsen met familie: veiliger én gezelliger
Lex legde grote delen van zijn tocht ook samen met familie af. Hij sprak in Zaragoza af met zijn zoon. Samen fietsten ze door de Pyreneeën. “Tijdens het klimmen ben ik alert door de inspanning. Dan is het veiliger om samen te zijn.”
Later ontmoette hij zijn dochter in Tours. Ze fietsten samen langs de Loire, via de best onderhouden fietsroute van Frankrijk. Tijdens een familieweekend sloten ook andere familieleden aan, en vanaf daar fietste Lex verder met zijn vrouw. “Achter iemand aan fietsen is veel relaxter. Mijn vrouw had een felgekleurde rugtas, dat is makkelijk te volgen.”
Waarom doet iemand dit?
“Het is zo geweldig leuk,” zegt Lex. “Ik geniet van de enorme vrijheid die het oplevert. En ik hou ervan om af en toe even alleen te zijn. Dan laat je jezelf los, hoef je niks te bewijzen, en stap je af van de vraag: wie ben ik eigenlijk?”
Hij vindt het heerlijk om op te gaan in andere culturen. Zo bezoekt hij in het buitenland regelmatig een kerkdienst. “Dan neem je helemaal deel aan iets wat daar gewoon is.”
Niet alles gaat volgens plan – en dat is oké
Lex benadrukt het belang van flexibiliteit en een goede frustratietolerantie. “Het gaat vaak niet zoals je had gepland. Dan moet je improviseren. Maar als je het oplost, geeft dat des te meer voldoening.” Vaak helpen anderen hem uit de brand. “Dat is zó mooi. De wereld bestaat uit schitterende momenten.”
Tips voor anderen:
Lex raadt iedereen aan om zo’n tocht te maken. Hij deelt graag wat praktische tips:
- Leer omgaan met de angst om te vallen.
- Train vooraf ook fysiek: de reis is zwaar.
- Wees proactief in het analyseren van je omgeving.
- Wees flexibel en geduldig, want niet alles loopt zoals gepland.
De beloning? Herinneringen voor het leven
Wat blijft, is de herinnering. De gesprekken onderweg, de hulp van onbekenden en de voldoening van de reis. “De reis levert je belevenissen en herinneringen die je je hele leven niet vergeet,” vertelt Lex. “Daarom zou ik het ook 100% aanraden.”
