Marie Elise, de oprichtster van de website ‘Beyond My Blur’ (voorbij mijn waas), vertelt vanaf haar sfeervolle verblijfplaats in een vulkaankrater in Ecuador over haar bijzondere reiservaringen en missie.
Ze is twee jaar geleden een reisplatform begonnen waarop ze verhalen deelt over alles wat je kan ervaren op reis zonder (goed) zicht.
Marie Elise (32) heeft juveniele maculadegeneratie, in het bijzonder de ziekte van Stargardt. Deze progressieve aandoening tast het centrale deel van haar zicht aan. Momenteel ziet ze ongeveer tussen de 10 en 15 procent, maar desondanks reist ze vol enthousiasme de wereld over.
Reizen zit bij haar in de familie. Vlak na haar diagnose op zestienjarige leeftijd reisde ze met haar familie af naar Kenia en Tanzania. Een droomreis, want ze is dol op wilde dieren. “Met zoveel onzekerheid in het vooruitzicht wilde ik de dieren in Afrika heel graag met eigen ogen zien,” vertelt ze. Uiteindelijk heeft ze zelfs haar favoriete dier, het luipaard, kunnen zien.
Nadruk op gevoel, reuk en geluid
Nu haar zicht beperkt is, beleeft Marie Elise haar reizen steeds meer via de andere zintuigen. “Op een druk plein ga ik op een bankje zitten en luister ik naar de gezelligheid op straat.” Geluid is voor haar erg belangrijk. “Ga ook vooral naar muziekevenementen,” raadt ze aan. “Luister bij een flamenco-optreden bijvoorbeeld naar het ritme van de voetstappen in combinatie met de emotie in de zang. Je voelt dan echt de energie van de dans, ook als je de bewegingen niet goed ziet.”
Ook tast en geur spelen een belangrijke rol. “Op markten voel ik graag aan producten. In Ecuador is er bijvoorbeeld veel alpacawol, dat is zo lekker om te voelen. Ook heb ik veel alpaca's in levenden lijve kunnen knuffelen!”
Marie Elise moedigt mensen aan om zich meer open te stellen voor dit soort ervaringen. “Bezoek parken en ruik eens aan de bloemen. Schaam je daar ook niet voor! Het kan zo lekker zijn om die bloemen te ruiken, echt een ontspanningsmomentje. Ik vraag me ook altijd af waarom iets zo voelt of ruikt. Wist je bijvoorbeeld dat je aan de bast van een boom kan voelen wat voor boom het is?”
Niet de must-sees, maar de ervaringen tellen
Voor Marie Elise gaat reizen vooral om het opdoen van ervaringen, zowel cultureel als persoonlijk. “Mensen hebben het vaak over wat je móet zien, maar reizen kan je juist ook heel veel leren over jezelf.” Met het delen van haar ervaringen wil ze graag laten zien dat reizen met een visuele beperking absoluut mogelijk is, en je leven mooier maakt. Ook inspireert ze mensen met volledig zicht om hun andere zintuigen ook eens wat meer te gebruiken tijdens het reizen. Door de toegankelijkheid van bestemmingen mee te nemen in haar verhalen, hoopt ze de reisbranche ook inclusiever te maken.
Liefde voor de natuur
Hoewel ze zeker ook kan genieten van steden en cultuur, gaat de voorkeur van Marie Elise uit naar de natuur. “Sinds ik mijn website heb, ben ik ook nog aandachtiger geworden. Ik ontdek veel meer dan vroeger.” Wel merkt ze dat natuurgebieden een stuk minder toegankelijk zijn dan steden. Haar tip? “Reis samen met iemand die je vertrouwt of regel begeleiding zoals een goede gids. Dat maakt het makkelijker én minder stressvol.”
Reistips van Marie Elise
- Bereid je goed voor. Kies een accommodatie die goed bereikbaar is met openbaar vervoer, en leer hoe het OV op die plek werkt.
- Leer een paar woorden van de lokale taal. Dat maakt hulp vragen veel makkelijker. Zeker als je alleen reist.
- Gebruik handige apps. Denk aan navigatie, vergroting en vertaling.
- Vraag om hulp. Dat maakt je ervaring niet minder zelfstandig en juist alleen maar relaxter. Hulp of begeleiding maakt dat jij minder energie hoeft te gebruiken, zodat je langer kan genieten.
- Neem de tijd. Reizen kost energie. Plan rustige dagen en stel prioriteiten. Blijf bijvoorbeeld wat langer in een stad dan wordt aanbevolen. Een hotel met restaurant kan ook extra comfort bieden, en ’s avonds energie besparen.
Obstakels en oplossingen
Een reis kan ook uitdagingen met zich meebrengen. Soms zijn deze fysiek. In sommige landen zijn er bijvoorbeeld geen geluidssignalen bij oversteekplaatsen, of worden tram- en bushaltes niet omgeroepen.
Andere keren zijn de uitdagingen sociaal. “Toen ik in het Louvre was, werd ik begeleid naar een speciale plek om de Mona Lisa van dichtbij te zien. Sommige mensen reageerden daar vervelend op omdat ik hun foto blokkeerde. Maar ik heb evenveel recht op die ervaring,” vertelt Marie Elise. Haar advies: “wees emotioneel voorbereid en besef je dat je er net zo goed mag zijn als ieder ander.”
Heb je nog twijfels?
Marie Elise moedigt iedereen met een visuele beperking aan om het avontuur aan te gaan. “Er is zóveel te ervaren dat niks met zicht te maken heeft. De stemmen, de smaken, de sfeer – dat is allemaal onderdeel van de beleving.”
Ze begrijpt goed dat de eerste stap spannend is. “Begin dan klein. Bezoek eens een andere stad in Nederland, daarna de Ardennen, dan Frankrijk. Met kleine stappen kan je heel ver komen. Bereid je goed voor en wees niet bang om hulp te vragen.”
Nadat je de angst eenmaal hebt overwonnen, is het de moeite uiteindelijk helemaal waard, volgens Marie Elise. “Ik krijg zoveel energie van het reizen en de mooie ervaringen. Hou het einddoel in je hoofd, dat helpt je uitdagingen te overwinnen. Je wil niet later spijt hebben omdat je niet bent gegaan. Als je alleen gaan spannend vindt, kan je ook aansluiten bij een groepsreis. Seable, bijvoorbeeld, organiseert reizen voor groepen slechtziende en blinde mensen.”
Als het even zwaar is, dan is dat ook oké. “Het is begrijpelijk en normaal om een bepaalde vorm van rouw te ervaren voor het verlies van je zicht. Het heeft bij mij ook een tijd geduurd voordat ik het zelf indrukwekkend vond om me voornamelijk op geur en geluid de focussen. Als je dit gevoel ervaart, praat erover met anderen.”
Op de website van Marie Elise, Beyond My Blur, kan je haar inspirerende reizen en mooie ervaringen volgen. Beyond My Blur – Secrets and lessons of the non-visual world