“Het is verrassend hoe positief mensen op je reageren als je met de taststok loopt.” Tiba is 15 jaar, woont in Scheveningen en heeft een visuele beperking. Ze heeft geleerd met de taststok te lopen. Sinds een paar maanden loopt ze er zelfstandig mee naar school. “Ik kan het iedereen echt aanraden: als je een taststok nodig hebt, aarzel dan niet en leer ‘m te gebruiken. Het heeft mij veel zelfstandigheid gegeven.”
Training
Tiba vertelt enthousiast over de training die ze van Koninklijke Visio heeft gehad om zelfstandig over straat te kunnen gaan. Nu loopt ze elke dag de 18 minuten lange route naar haar school voor voortgezet onderwijs. Hoewel hier de nodige maanden aan training oriëntatie en mobiliteit aan vooraf zijn gegaan, heeft Tiba het nooit echt moeilijk gevonden. Yoni, ontwikkelingstherapeut van Visio, liet haar zien hoe ze gebruik kan maken van herkenningspunten langs de route. Eerst liepen ze de route steeds samen, tot ze het goed onder de knie had. En nu loopt ze de route helemaal zelf. Het is routine geworden, ze hoeft op haar vaste route niet meer zo intensief op te letten.
De taststok heeft voor Tiba twee functies. In de eerste plaats is het een hulpmiddel om obstakels te herkennen, zoals op de stoep geparkeerde fietsen of auto’s. Ze gebruikt haar gehoor en grote objecten kan Tiba ook nog deels met haar ogen waarnemen. In de tweede plaats geeft de taststok duidelijkheid aan andere mensen. “Die sociale interactie is belangrijk. Als mensen zien dat ik de taststok vasthou, dan reageren ze met meer tolerantie. Fietsers letten beter op en mensen bieden me hulp aan.
Geen schaamte
Ze voelt nooit schaamte als ze de taststok gebruikt, vertelt Tiba. “Ook mijn vrienden reageren er heel normaal op. Soms kom je bijvoorbeeld jonge kinderen tegen die niet goed weten hoe ze op mij en mijn taststok moeten reageren. Maar mijn moeder zegt altijd: dat is voor hen een mooie gelegenheid om er iets over te leren.”
“Wat ik echt heel interessant vind, is het verschil in reacties die je krijgt als je met iemand loopt of juist alleen”, zegt Tiba. “Als mijn moeder of Yoni vlakbij waren, dan gingen voorbijgangers vooral met hen het contact aan. Maar als ze zich wat meer terugtrokken en ik wat meer op mezelf was, dan had ik vaak even een gesprekje of vroegen mensen mij of ze me konden helpen.”
Revalidatieweek
Afgelopen zomer heeft ze meegedaan aan de revalidatieweek van Visio. “Een geweldige ervaring”, zegt Tiba. “Ik heb veel mensen ontmoet die ik al een beetje kende, maar die ik tijdens deze week nog veel beter heb leren kennen. En ik heb veel geleerd over bijvoorbeeld koken. Hoe ga je om met het vuur, hoe zorg je dat je veilig de groente snijdt, dat soort dingen.”
Tiba heeft ook geleerd gebruik te maken van de navigatie van Google Maps op haar telefoon. En voor het openbaar vervoer oefende ze tijdens de revalidatieweek met de reisapp van 9292ov en met in- en uitchecken. Het heeft haar wereld vergroot en daar wil ze gebruik van maken.
Onafhankelijkheid
“Hoe het voor ons is om onze dochter zelfstandig op pad te laten gaan? Niet altijd gemakkelijk”, reageert de moeder van Tiba. “Ik bleef maar tegen haar zeggen dat ze er nog niet klaar voor was. Maar doordat we de route naar school zijn blijven oefenen, zag ik dat ze het kon. En het stelde me gerust dat mensen heel aardig en behulpzaam op haar reageerden. Ik ben heel blij dat Tiba dit nu kan en ik ben heel trots op haar. Ze voelt zich onafhankelijk. Dat is het belangrijkste wat je als ouders je kind kunt meegeven.”
Dat haar dochter dit allemaal blijkt te kunnen had ze tien jaar geleden nooit kunnen denken. “Wie weet wat ze in de toekomst allemaal nog meer kan? Op zichzelf wonen, studeren. Hoe ze zich ontwikkeld heeft, dat geeft ons als ouders hoop. We kijken met veel meer ontspanning naar de toekomst.”