Het leven weer zelfstandig kunnen oppakken na het verlies van (een deel van) je gezichtsvermogen. Dat is de insteek van Visio Het Loo Erf (VHLE) in Apeldoorn, het landelijk revalidatiecentrum voor intensieve revalidatie. Het revalidatieprogramma bestaat uit verschillende onderdelen, zoals ergotherapie, mobiliteitstraining, computertraining en creatieve vorming. In deze rubriek lichten twee cliënten toe wat het onderdeel creatieve vorming hen oplevert.
Creatieve vorming
‘Hoe kan ik, ondanks mijn visuele beperking, een muziekinstrument leren bespelen of zingen in een koor?’ ‘Mijn gezichtsvermogen is achteruit gegaan. Hoe kan ik mijn bladmuziek nu lezen?’ Soortgelijke vragen komen bij muziek, onderdeel van creatieve vorming, regelmatig naar voren.
“Klarinet spelen in de harmonie was mijn grootste passie. Ik was gefrustreerd en bang dat ik mijn hobby op moest geven omdat ik de noten niet meer goed kon lezen” zegt Daniëlla Polderman, een gedreven klarinettist bij de plaatselijke harmonie. Simone Donkersloot, een andere cliënt van VHLE, beperkte zich tot muziek luisteren: “Ik heb vroeger gitaarles gevolgd, maar ben gestopt omdat ik het notenschrift niet meer kon lezen.”
Doel: inzetten compenserende vaardigheden
Het inzetten van compenserende vaardigheden is een belangrijke doelstelling bij muziek. Daniëlla benoemt dat ze door muziek te volgen heeft leren vertrouwen op haar gehoor; “Ik pas het ook toe in het lopen over straat, omdat ik er nu op vertrouw dat ik geluiden goed hoor en daar niet meer over twijfel.” Muziek kan ook helpen om emoties en gevoelens te uiten en zelfvertrouwen te vergroten. Zo is Simone begonnen met gitaarspelen en later is zij gaan zingen. Ze heeft uiteindelijk een eigen geschreven lied ten gehore gebracht voor medewerkers en cliënten waarin ze haar ervaringen met haar revalidatie bij VHLE beschrijft. Simone gaat thuis zingen in een koor: “De trainer muziek zei dat ik een mooie stem had en vroeg of ik in het koortje wilde zingen. Ik durf nu de drempel over te gaan. Het lijkt me erg leuk en ontspannend en is een stok achter de deur om het huis uit te gaan.” Daniëlla ervaart meer zelfvertrouwen in het orkest: “Ik schiet niet meer in paniek als iets niet direct lukt. Ik heb het vertrouwen in mijzelf gevonden dat ik wel kan blijven spelen.”
Methodes om muziek te leren
Bij VHLE zijn er methodes ontwikkeld om muziek aan te leren. “Je hoeft geen verplicht programma af te werken, maar er wordt ingespeeld op de wensen en het niveau van de cliënt. Dat maakt muziek maken leuk!” aldus Simone. Er is een letter- en een audiomethode om gitaar, piano, keyboard, drummen of zingen aan te leren. Het gebruik van de iPad wordt steeds meer toegepast en sommige cliënten werken met braillebladmuziek. Het is afhankelijk van de visus van de cliënt of non-visueel of deels visueel werken toe te passen is. Het is van groot belang om te leren luisteren naar muziek en te begrijpen wat je doet. “In het orkest zeggen mensen om me heen dat ik met meer gevoel muziek maak, omdat ik luister en niet gefocust ben op bladmuziek, dit willen ze zelf ook gaan toepassen”, aldus Daniëlla.
Energie door muziek maken
Tijdens een intensief revalidatieprogramma bij VHLE wordt vooral gekeken naar mogelijkheden. Iedereen moet muziek kunnen maken en dat hoeft niet altijd via geijkte wegen. Het is niet nodig om scholing te hebben gehad of kennis van het notenschrift te hebben. “Naast het aanleren van compenserende vaardigheden kan muziek maken ook energie geven en ervoor zorgen dat je je goed voelt”, aldus Simone en Daniëlla.
Meer informatie
Wil je meekijken met een muziek training bij VHLE, bekijk dan
dit filmpje.
Ben je benieuwd wat de afdeling muziek bij VHLE voor jou kan betekenen, mail of bel dan gerust met de voorlichter van VHLE via T 088 585 63 81 of
tjardastruik@visio.org.